“Global Witness” təşkilatı “X”-də 71 şübhəli hesab tapıb
İstintaq müəyyən edib ki, sosial şəbəkələrdə bir çox saxta hesablar açıq-aydın Azərbaycanın COP29 iqlim sammitinə ev sahibliyi etməsini təbliğ edir.
Hesablar, əsasən, #COP29 və #COP29Azerbaijan həştəqləri ilə paylaşım edir.
“The Guardian” yazır ki, 10 ən populyar postdan yeddisi #stopgreenwashgenocide kimi həştəqlərdən istifadə edir və onlar Azərbaycanın Ermənistanla münaqişədəki rolunun tənqid olunduğu iyul ayından sonra yaradılıb. Sentyabra qədər vəziyyət dəyişib və ən populyar 10 yazının hamısı Azərbaycanda rəsmi COP29 hesabında dərc olunub.
Təhlil aparan “Global Witness” təşkilatı bildirib ki, hökumət postlarda görülən işləri süni şəkildə şişirdib işıqlandırsa da, əslində ölkədə iqlim böhranı və insan haqları repressiyaları var.
Foto: Guardian Design/X
Azərbaycan hökuməti noyabrın 11-də başlayacaq BMT-nin iqlim sammitinə nəzarət edəcək. Bu sammitdə ölkələr elm adamlarının iqlim dəyişikliyinin ən pis təsirlərinin qarşısını almaq üçün lazım olduğunu söylədiyi qalıq yanacaqların yandırılmasında təcili tədbirlər görməyə çalışacaqlar.
Azərbaycan əhəmiyyətli qalıq yanacaq ehtiyatlarına malikdir və qarşıdakı onillikdə qaz hasilatını 50% artırmağı hədəfləyir.
Son iqlim sammiti COP28-də neft dövləti olan Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində baş tutub.
Məqalədə qeyd olunur ki, ötən konfrans ərəfəsində də saxta sosial media hesabları ordusu BƏƏ-ni təbliğ və müdafiə edirdi. Ölkələr COP28-də çoxunun istədiyi kimi qalıq yanacaqların “mərhələ-mərhələ” dayandırılması ilə bağlı razılığa gələ bilməyiblər, bunun əvəzinə daha zəif “qalıq yanacaq keçidi” ambisiyasına üstünlük veriblər.
“Azərbaycanın ilin ən mühüm iqlim tədbirinə ev sahibliyi etməsinə sayılı günlər qalıb”, – “Global Witness” təşkilatından Ava Li bildirib.
“İqlimlə bağlı fövqəladə vəziyyətlə mübarizə aparmaq üçün hökumətlərin nə etməli olduqları barədə real müzakirə üçün yerin olması çox vacibdir. Bununla belə, zahirən qeyri-müəyyən hesablar şəbəkəsi əsaslı tənqidi çiçəkli pozitivliklə əvəz edir”.
Mənbə: Global Witness
Li əlavə edib: “Bu hesabların onlayn müzakirələrə təsir göstərə bilməsi, xüsusən “X”-in güvən və təhlükəsizlik qruplarının imkanlarını qəsdən azaltdığını nəzərə alsaq, narahatlıq doğurur. Biz “X”-i mühüm qlobal məqam ətrafında sağlam və həqiqi müzakirələrə imkan verməyə çağırırıq”.
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi və COP29-un mətbuat xidməti “Guardian”ın şərh sorğularına cavab verməyib.
“Global Witness” təşkilatı “X”-də 71 şübhəli hesab tapıb. Altısından başqa hamısı may ayından bəri yaradılıb. Onların hamısı təbiətlə, çox vaxt çiçəklər və ya ağaclarla əlaqəli bannerlər və profil şəkillərini paylaşır. Bəzi hesablar eyni şəkillərdən istifadə edir.
Sentyabrda onların yazılarının yarıdan çoxu #COP29 və ya #COP29Azerbaijan təqlərindən istifadə edib və retvitlərinin 70%-i Azərbaycanda rəsmi COP29 məlumatları və ya Azərbaycan hökumətinin, partiyasının, yaxud siyasətçisinin rəsmi yazıları olub. Hesablar həmçinin ən azı altı şübhəli hesabla əlaqəli olan şəbəkənin bir hissəsidir.
Müəyyən edilmiş ilk 16 hesabdan gələn mesajların təhlili göstərib ki, oktyabrın 1-də onlardan 12-si ardıcıllıqla mesajlar yerləşdirib və hesabların hər bir hesaba növbə ilə daxil olan bir nəfər tərəfindən idarə olunduğunu deməyə əsas verir. Bütün bu sübutlar hesabların saxta olduğuna işarə edir, baxmayaraq ki, bəzilərinin həqiqi olması mümkündür.
Daha 111 hesabın eyni şəkildə Azərbaycanda COP29 rəsmilərini dəstəkləyən mesajlar yerləşdirdiyi müəyyən edilib, lakin təbiət mövzulu şəkillər paylaşılmayıb.
Yayımlanan vaxt bəzi hesablar bloklanıb və mesajlar ““X”-in qaydalarını pozan hesablar bloklanır” mesajı ilə əvəzlənib. Digər hesablar “bu hesabdan bəzi qeyri-adi fəaliyyət” səbəbindən “müvəqqəti olaraq məhdudlaşdırılıb”.
“X”-in sözçüsü deyib: “Biz bu hesabatda vurğulanan hesabların əksəriyyəti ilə bağlı tədbir gördük. Təhlükəsizlik qruplarımız koordinasiya edilmiş qeyri-müəyyən davranışı dayandırmaq üçün daim çalışır”.
Azərbaycanda 2022-ci ilin aprelində “Facebook Meta “sahibinin diqqətinə çatdırılan sosial şəbəkələrdə həqiqi olmayan hesablardan istifadə nümunəsi var.
Meta deyib: “Biz Azərbaycanda həm kibercasusluqla məşğul olan, həm də orijinal olmayan davranışları əlaqələndirən mürəkkəb şəbəkə aşkar etdik. Bu, ilk növbədə Azərbaycandan olan insanları, o cümlədən xaricdəki demokratiya tərəfdarlarını, müxalifəti, jurnalistləri və hökuməti tənqid edənləri hədəfə alıb. Bu kampaniya məhsuldar, lakin mürəkkəb olub və Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilib”.
